آیا مولانا جلال الدین بلخی ایرانی بود؟‌

مولانا جلال الدین محمد بلخی فرزند محمد بن حسین الخطیبی، زادهٔ ۶۰۴ هجری قمری در بلخ می‌باشد، نام های معروف دیگر مولانا خداوندگار یا خداوندگار بلخ میباشد و همچنان اروپایی ها به او رومی لقب میدهند، وی زمانیکه ۱۳ سال یا در برخی روایات ۶ سال داشت مجبور به ترک خاک خود یعنی بلخ با پدر گردید. موضوع بحث ما اینست که مولانا واقعأ از کجا بود و است؟ چرا ایرانی، ترک ها و افغانستانی ها در این مورد اختلاف دارند؟ و دلیل آن چیست؟ 

حقیقت غیر قابل انکار اینست که مولانا اصالتأ بلخی بوده و از تبار تاجک به حساب می آمده است و از همه مهم تر فارسی زبان بوده است، و بیشتر اشعار این مرد دانا به زبان فارسی بوده است و تعداد کمی از اشعار او به زبان ترکی و دیگر زبان ها بوده، پس این مطلب ادعای ترک ها را مبنی بر ترک بودن مولانا اشتباه ثابت میکند، پس آیا مولانا ایرانی هست؟ در این خصوص ما مردم ایران دلیل ما مبنی بر ایرانی بودن مولانا این است که مولانا از بلخ بوده است و در آن زمان ایران و افغانستان کشور واحد معروف به فارس بودند، پس ما می‌توانم مولانا را ایرانی بگوییم چونکه در آن زمان بلخ جز از فارس قدیم بوده است، حقیقت اینکه مولانا بلخی و تاجک بوده است غیر قابل تغییر است ولی در آن زمان تاجک های افغانستان جز از فارس قدیم بوده اند، پس به این اساس مولانا ایرانی است، ولی آنطرف افغانستانی ها ادعا دارند که مولانا اهل افغانستان بوده است چونکه بلخ شهری از شهر های افغانستان است، و از لحاظ جغرافیایی بلخ امروزی همان بلخ قدیم است، که این هم در ذات خودش دلیل قوی هست مبنی بر افغانستانی بودن مولانا، ولی واقعأ مولانا از کجا بود؟

در زمان های قدیم قسمت بزرگ شمال و غرب افغانستان، جنوب تاجیکستان و قسمت بزرگ از شرق ایران امروزی تحت نام یک کشور بودند به نام فارس یا پرژیا بوده است، و تا زمان تجزیه این کشور ها هیچ اختلافی مبنی بر جا و مکان مولانا وجود نداشت و با تجزیه این کشور ها اختلافات در قسمت شعرا و ادبا نه تنها مولوی بلکه اکثریت شعرای پارسی زبان به وجود آمد، ولی حقیقت این است که مولانا بلخی بوده است و ادعا ما ایرانی ها مبنی بر ایرانی بودن مولانا خیلی صحت ندارد چون در زمان مولانا نه افغانستانی بوده، نه ایرانی و نه تاجیکستانی. مولانا جز از افتخارات فرهنگی بلخ و بلخی ها است و جدا ساختن مولانا از بلخ و ایرانی گفتن مولانا به نحوی بی انصافی در حق مردم تاجک و مردم بلخ است. و این دلیلی قوی نیست که ما افتخارات مردم افغانستان، کسانی که در آن خاک متولد و بزرگ شده اند را با یک دلیل نه چندان قوی، مطلق ایرانی بگوییم، وبه خود آن مردم هیچی نگذاریم از شعرای خودشان، عقل و منطق این را بی انصافی میداند و اصالتأ او جز از مردم تاجیک و فارسی زبان خراسان قدیم( افغانستان) بوده است.